Hoe werkt een sluis en wat moet je doen bij het schutten?

Vaar je op rivieren of kanalen, dan kom je sluizen tegen. Daarmee overbrug je hoogteverschillen in het water. Dat proces heet schutten. Maar wat is schutten precies en wat moet je doen als je een sluis nadert? Hieronder lees je hoe het werkt en waar je op moet letten.

Wat is schutten?

Schutten betekent dat je met je boot door een sluis vaart waarbij het waterniveau in de sluis wordt aangepast. De sluis brengt het water in de kolk op gelijke hoogte met het water aan de andere kant. Pas dan gaan de sluisdeuren open en kun je veilig verder varen.

Hoe weet je wanneer je een sluis mag invaren?

Als je een sluis nadert, kijk je eerst naar de lichtseinen. Bij twee rode lichten is de sluis buiten bedrijf. Bij één rood licht is de sluis wel in bedrijf maar moet je wachten. Rood-groen licht betekent klaarmaken om in te varen. Zodra alleen het groene licht brandt dan mag je de sluis invaren. Wacht altijd tot het sein duidelijk is. Houd ook rekening met aanwijzingen via een bord of luidspreker.

Verzoek tot openen van een sluis

Soms moet je laten weten dat je wilt schutten. Kijk altijd eerst of je contact met de sluis kunt maken via een knop, marifoon of telefoonnummer. Als dit niet lukt, mag je een geluidssein gebruiken. Het officiële sein voor het openen van een sluis is één lange, één korte en weer één lange stoot. Gebruik dit alleen als andere middelen niet beschikbaar zijn. Onnodig seinen kan als storend worden ervaren.

Gedrag in de sluis

In de sluis wordt verwacht dat je rustig vaart, goed samenwerkt en rekening houdt met andere vaartuigen. Het helpt om vertraging en gevaarlijke situaties te voorkomen. 

Begin met een goede voorbereiding. Hang stootwillen op de juiste plek en leg de landvasten klaar en maak deze aan één zijde vast aan het schip. Vaar rustig en beheerst de sluis in en houd voldoende afstand tot andere boten. Let op de volgorde van binnenvaren. De sluismeester bepaalt wie wanneer naar binnen mag en houdt daarbij rekening met de lengte, het type schip en de beschikbare ruimte. Sluizen werken volgens een vaste volgorde om het verkeer soepel te laten verlopen. Vaar niet op eigen initiatief naar binnen. Dat veroorzaakt vertraging en leidt soms tot een waarschuwing of boete.

Zodra je in de sluis ligt, gooi je de landvast over de bolder van de sluismuur. Je houdt het uiteinde van de landvast slippend in de hand en zet deze niet vast op het schip. Houd de lijnen zo vast dat ze niet losschieten, zodat het schip kan meebewegen met het water. Houd je schip onder controle en zorg dat iedereen aan boord weet wat er gebeurt. Blijf alert zolang je in de sluis ligt. Dat voorkomt fouten en zorgt voor een vlotte en veilige doorgang.

Handige hulpmiddelen

De Wateralmanak deel 2 is een handig hulpmiddel met informatie over bedieningstijden van bruggen en sluizen. Je vindt hierin ook lokale vaarregels. Het is geen verplicht document aan boord, maar wel erg praktisch.

Als je een marifoon hebt, ben je verplicht het Handboek voor de Marifonie bij je te hebben. Dat mag ook digitaal zijn, zolang je het op elk moment kunt raadplegen. Hierin staan de juiste kanalen en procedures voor communicatie, bijvoorbeeld met sluispersoneel.

Leer alles over schutten en sluis regels met de cursus Vaarbewijs 1

Wil je meer weten over schutten in een sluis, sluis regels en het gebruik van geluidsseinen? Volg dan de online cursus Vaarbewijs 1. De theorie is afgestemd op de actuele exameneisen van het CBR. Je oefent met multiplechoicevragen. De cursus bevat duidelijke teksten, beelden, korte video’s en een handige voorleesfunctie.

Na de 9 lessen oefen je met 29 proefexamens. Je kunt de theorie en vragen zo vaak herhalen als je wilt, helemaal in je eigen tempo.

Schrijf je vandaag nog in en bereid je goed voor op het vaarbewijsexamen.