Welke blusmiddelen heb je nodig aan boord van je boot?

Brand aan boord is een van de grootste gevaren op het water. In een kleine ruimte kan vuur zich razendsnel verspreiden. Door de juiste blusmiddelen aan boord te hebben, kun je snel handelen en de schade beperken.

In deze blog lees je welke blusmiddelen geschikt zijn voor een boot, waar je ze het beste ophangt en wat de regels zijn voor onderhoud en keuring.

Verschillende soorten blusmiddelen voor aan boord

Op een boot heb je keuze uit verschillende blusmiddelen, zoals schuimblussers, poederblussers en blusdekens. Om in een noodsituatie snel te handelen, moet je weten met welk type brand je te maken hebt. Meer hierover lees je in onze blog ‘Brandklassen op het water uitgelegd.’

Hieronder bespreken we de verschillende blusmiddelen.

Schuimblusser

Een schuimblusser is gevuld met water en schuimvloeistof. Het schuim vormt een deken over het vuur en koelt tegelijk. Deze blusser is geschikt voor A-branden (vaste stoffen) en B-branden (vloeistoffen).

Waar bewaar je een schuimblusser?
Hang een schuimblusser bij voorkeur binnen, bijvoorbeeld bij de ingang van het stuurhuis of de kajuit. Er zijn varianten met antivries die tot -6 °C werken, maar deze hebben een lagere bluscapaciteit.

Voor- en nadelen
Deze brandblusser kent een aantal voor- en nadelen:

Voordeel: veilig te gebruiken in een gesloten ruimte.
Voordeel: zeer geschikt voor vloeistofbranden.
Nadeel: niet geschikt voor gasbranden (C-branden).
Nadeel: kan tot elektriciteit (geleiding) leiden.
Nadeel: gevoelig voor vorst.

Poederblusser

Een poederblusser blaast poeder met koolzuurgas of stikstof naar buiten. Het poeder onderbreekt de chemische reactie van het vuur. Deze blusser is geschikt voor meerdere brandklassen. Op de blusser kun je zien voor welke.

Hoe gebruik je een poederblusser?
Richt de poederblusser net boven de brandhaard. Spuit nooit direct in brandende vloeistof, want dan spat het vuur alle kanten op.

Voor- en nadelen
Er zijn een aantal voor- en nadelen:

Voordeel: zowel binnen als buiten te gebruiken.
Voordeel: niet gevoelig voor bevriezing.
Voordeel: niet elektrisch geleidend.
Nadeel: vermindert zicht in een kleine ruimte.
Nadeel: laag koelend vermogen, brand kan opnieuw oplaaien.
Nadeel: poeder veroorzaakt nevenschade, vooral aan motor en elektronica.

Vetblusser

Een vetblusser met speciaal sproeischuim-F is bedoeld voor frituur- en vetbranden (klasse F). Vetbranden komen vooral voor in de kombuis. Het is dan ook aan te raden om hier een geschikte brandblusser te bewaren.

Blusdeken

Een blusdeken is geschikt voor kleine branden, zoals een brandende vuilnisbak of kleding. Je kunt een dikke blusdeken ook gebruiken om een vetbrand te blussen, mocht je geen geschikte brandblusser aan boord hebben. De deken sluit zuurstof af en dooft zo het vuur.

Kies een blusdeken van minimaal 180 x 180 cm om veilig iemand te kunnen omwikkelen. Hoe meer lagen, hoe beter de brandwering.

FM 200-installatie

Voor grotere motorruimtes is een FM 200-installatie geschikt. Dit systeem gebruikt gas om de brand te doven. Het gas is niet elektrisch geleidend, niet agressief en onschadelijk voor mensen. FM 200 is alleen beschikbaar als vaste installatie, niet als losse blusser.

Waar plaats je blusmiddelen op de boot?

Plaats blusmiddelen op plekken waar je er snel bij kunt in een noodsituatie. Hang ze liever niet buiten: daar roesten ze, bevriezen ze of raken ze oververhit.

Aanbevolen plekken:

Bij de ingang van het stuurhuis.
In de kombuis.
Bij de motorruimte (met blusgat om veilig te blussen).

Verspreid meerdere kleinere blussers over de boot. Houd daarbij rekening met de brandklassen: zorg dat je voor de soorten brand die kunnen ontstaan ook het juiste blusmiddel hebt. Zo pak je in een noodsituatie altijd de juiste blusser.

Is een brandblusser op een boot verplicht?

Op een snelle motorboot moet minimaal een deugdelijke brandblusser van ten minste 2 kilo inhoud aanwezig zijn. Voor de watersport is het sowieso verstandig altijd minstens één goedgekeurde blusser aan boord te hebben.

Daarnaast moet een brandblusser een Rijkskeurmerk hebben en elke twee jaar gekeurd worden door een brandbeveiligingsbedrijf.

Rijkskeurmerk voor brandblussers

Onderhoud en controle van je blusmiddelen

Als het erop aan komt, moet je op je materiaal kunnen vertrouwen. Daarom is het belangrijk dat je blusmateriaal goed onderhoudt en checkt. Controleer blussers regelmatig op roest, vorstschade en check de drukmeter. Haal blussers in de winter van boord of gebruik blussers met antivries. Vergeet niet dat antivries de bluscapaciteit verlaagt.

Praktische tips voor brandpreventie aan boord

Het liefst voorkom je brand natuurlijk helemaal. Volg deze tips om de kans op brand aan boord te beperken:

Ventileer de motorruimte minimaal vijf minuten voor je een benzinemotor start. Benzinedamp kan bij de kleinste vonk ontploffen.
Sluit de gastoevoer altijd af als je het gastoestel niet gebruikt.
Controleer regelmatig bedrading en zekeringen om kortsluiting te voorkomen.

Meer leren over brandveiligheid op het water?

In de online cursus Vaarbewijs 1 van Vaarbewijs.nl leer je alles over brandveiligheid, brandblussers en noodsituaties aan boord. Ook alle andere onderwerpen voor het vaarbewijs komen aan bod. Zo bereid je je goed voor op het CBR-examen en ga je straks met meer vertrouwen het water op.

Schrijf je vandaag nog in!